Biografia de Julio Correa

JULIO CORREA.

Heñói Paraguay 1890-pe, itúva Eleuterio Correa Portugal-ygua, oúva’ekue ñane retãme Ñorãirõ Guasúrõguare ha opa rire opyta ñane retãme omenda Ña Amalia Mizcowsky-re, Gral. Mizcowsky tajýra, oipysyrõva’ekue ñane retã Curupaytýpe.Julio ha’e ogayguakuéra ipirapire ha ipu’akáva ra’y, péicha itúva omondo chupe Uruguay-pe oñemoarandu hağua ha ndovy’áygui okañy ha ojevy Paraguaýpe. Oguerekóramoguare 10 ary omano itúva ha ovapaite hikuéi Luque-pe peteĩ óga guasu oguerekóvape, opytáva ichupe upe rire hérape herencia-ramo.Opyta imboriahu ha omba’apo rematador, inspector de impuestos, empresario teatral ha periodista-ramo­; oguerekórõguare 30 ary omenda Georgina Martinez-rehe, okaraygua. Mbohapypa ary pukukue omba’apo ñoha’angápe, oguereko aty ñoha’anga rehegua, ohai, oisambyhy, ojapo coreografia ha ohepyme’ẽ hembiapo ha’éicha ndaipóriva ojapokuaáva, hembireko ndive ñoha’angápe ha’éva 1º actriz.Imitã guive oipy’ara’ãma voi chupe ñe’ẽporãhaipyre péicha peteĩ jeýpe kuñakarai Elizarda de Rodas rógape oikórõguare velada ohendu ichupe he’ívo ñe’ẽpoty ha oñeporandu mba’ére piko che ndaikatumo’ãi ahai avei ha oñepyrũ ohai monologos guaraníme oikuaauka ha ho’a porã opavavépe ha upéva ombovy’a ha ombopyaguasu ichupe, péicha ary 1930 “El Semanario”-pe iñangirũ Facundo Redalde mba’éva iñapysẽ “Dialoguitos Callejeros”.Péicha oñepyrũ ñoha’anga jehai, ára ha ára ou ha ohokuévo Luque-gui Paraguay-peve ohendu soldado, ñemuhára ha opavavéichagua ava imboriahúvape, ijehasa asy, iñemyangekói, imba’ejerure ha oha’arõva, umi temiandu ohykuavo ijehai ñoha’anga reheguápe, oiméne poku upéva pe ombotuichaitereíva’ekue chupe ñoha’anga haihára apytégui.                                Oñepyrũvo Chaco Ñorãirõ oho ombovy’ahağuáicha pysyrõharakuérape ha ndaikatúi oğuahẽ tekotevẽha peve ha upémarõ opyta Concepción-pe oipytyvõ Cruz Roja-pe, 1933-pe ojevy Paraguaýpe ha oñepyrũ ohechauka ñoha’angakuéra Teatro Municipal-pe; ary 1937-pe ijaty ndive osẽ okaraha rupi Central, Coordillera ha Misiones-pe, iñoha’angahára apytépe oĩ Elizarda de Rodas, itajýra Mirna Veneroso, Roque Centurión Miranda, Ernesto Báez, Jacinto Herrera, Carlos Gómez, Aníbal Romero, Teodoro S. Mongelós, ha Espartaco Martínez. Omano 14 jasypokõi 1953-pe.                                                                                Hembiapokuéra apytépe oĩ: “Sandía yvyguy” omombe’úva umi ipirapire ha ipu’akáva ra’y okañy ani hağua ojejuhu ha ojegueraha Chaco Ñorãirõme, umívape upéicha ojehero, Tendota Higinio Morínigo upévare ndaija’éi hese ha heta jey oho ka’irãime omobe’uhaguére ñane retã jehasa asy ha Tendotakuéra ndipotáiva ñane retãygua oikuaa.Haihára ñe’ẽporãhaipyre castellano-pegua ndaikatúi ombokuatia tetãygua remiandu ha Correa katuete oikuaa avakuéra mba’ejerure, yvy jeguereko’ỹ, ñemitỹnguéra remikotevẽ ha péicha rupi ñane ñe’ẽ Guaraníme ha’e oipurukatúva ohai ñoha’anga ijojaha’ỹva opavave ñane retãygua ohechaséva ha Tendotakuérape oko’õiva.Ambue tembiapo ohaíva ñoha’anga rehegua: “Ñane mba’era’ỹ”, “Guerra aja”, “Karai Ulogio”,  “Pleito rire”, “Péicha ğuarante”, “Karu pokã”, “Honorio Causa”, “Po’a ndajajokói”, “Sombrero Ka’a”. Ã tembiapópe ha’e ohechauka katuete oñemombe’u hağua ñane retã rembiasa ojehaiva’erã ñane ñe’ẽ Guaraníme, ha’e he’í peteĩva iñe’ẽpotýpe: “Pero, yo sé quién soy y sé hacia donde voy, y sin jactarme de mi rango, al ver pasar la vida, negro río del fango propicio a la piara gruñidora y feroz, yo le brindo mi verso en el nombre de Dios”.( Este mi traje viejo).                                                    Mbohapy mba’ére oñe’ẽ katuete ijehaípe, ñorãirõ ha hapykuere, yvy jeguereko ha tekojoja, ha’e omoha’angahaikuaáva, kuña ha kuimba’épe oikóva’ekue ñane retãme, upéicha rupi ombojoaju ñane retãyguápe ñoha’anga rupive.Ohapykueho chupe mokõi ñoha’anga haihára Nestor Romero Valdovinos ha Antonio Escobar Cantero.
 

Ohai Prof. Dra. Matilde Galeano de Aguiar.